De Kaapse buffel (Syncerus caffer caffer) is een Afrikaans rund. Het is een echt groepsdier. Wanneer een kudde wordt aangevallen, gaan ze in een kring met hun koppen en hoorns naar buiten staan om de kalfjes te beschermen.
Afrikaanse savanne
Gras
Wordt tot 25 jaar oud
300 tot 900 kilo
1 jong
11 maanden
Langs de autosafari en bussafari
Kwetsbaar
Ja
De Kaapse buffel behoord tot de familie van de holhoornigen (Bovidae). Deze familie kan je weer verdelen in acht onderfamilies, veertig geslachten en wel 120 soorten! Door genetisch onderzoek wil de indeling nog wel eens veranderen.
De onderfamilie van de runderen (Bovinae) is waar de Kaapse buffel bij ingedeeld is. Deze bestaat uit negen geslachten. De Kaapse buffel is het enige lid van het geslacht Syncerus. Op het moment is de indeling van de ondersoorten nog niet helemaal duidelijk, maar vaak wordt het onderstaande gehanteerd.
In Safaripark Beekse Bergen leeft de Kaapse buffel, maar ook de rode bosbuffel. Deze twee ondersoorten zien er beide compleet anders uit. Ranger Rick legt het uit in deze Safari Report.
De Kaapse buffel, ook wel Afrikaanse buffel genoemd, is te herkennen aan de enorme hoorns op zijn kop. Zowel de mannetjes als de vrouwtjes hebben deze hoorns. Ze hebben deze nodig om zich te kunnen beschermen tegen roofdieren zoals leeuwen. Toch zit er wel een klein verschil tussen de hoorns van het mannetje en de hoorns van het vrouwtje. De hoorns van het mannetje lopen door op zijn voorhoofd waardoor hij een soort schild op de voorkant van zijn kop krijgt. Dit schild hebben ze nodig als bescherming. Mannetjes vechten namelijk vaker dan de vrouwtjes. Ze vechten niet alleen tegen roofdieren, maar ook met andere mannetjes. Zo kijken ze wie het sterkste is.
Waar leeft de Kaapse buffel?
Het verschilt per ondersoort waar de buffels leven. De Kaapse buffel komt voor in een groot deel van Afrika. Ze leven zowel op de grasvlakten en savannes als in de dichte wouden in het oosten en zuiden van Afrika. Kaapse buffels zijn afhankelijk van water en leven dan ook in gebieden met een waterbron in de buurt. Door menselijk toedoen neemt het leefgebied van de Kaapse buffel af. Tegenwoordig kun je de Kaapse buffel vooral zien in natuurparken en reservaten, maar ook in Safaripark Beekse Bergen!
Een Kaapse buffel is een planteneter en eet voornamelijk gras. Soms eten ze bladeren of kruidachtige planten. Ze besteden de grootste tijd van de dag aan eten. De Kaapse buffel is een herkauwer en haalt hierdoor meer voedingsstoffen uit het gras. Ze halen vocht uit hun voedsel, maar dat is niet genoeg. Kaapse buffels zijn afhankelijk van water en daarom is het belangrijk dat ze in gebieden leven waar permanent water aanwezig is.
De vrouwtjes kunnen het hele jaar door jongen krijgen, maar de piek in de paartijd is vooral tegen het einde van het regenseizoen. De draagtijd van een Kaapse buffel is erg lang wat betekent dat de jongen dan in het regenseizoen worden geboren. Dit is erg gunstig, omdat er dan genoeg voedsel te vinden is. Na een draagtijd van ongeveer elf maanden wordt er één jong geboren. Het jong van de Kaapse buffel wordt een kalf genoemd. Het kalf weegt bij de geboorte tussen de 24 en zestig kilo. Ze blijven negen tot tien maanden bij hun moeder drinken, maar grazen al mee met de kudde als ze ongeveer twee maanden zijn.
De Kaapse buffel heeft een erg goed reukvermogen. Ook kunnen de dieren goed in de verte zien. Ze houden continu de omgeving in de gaten. De grootste vijand van de Kaapse buffel zijn leeuwen. Vooral de kalveren vallen vaak ten prooi aan deze roofdieren. Ook worden hyena’s, wilde honden en luipaarden als vijanden van de Kaapse buffel gezien.
Volgens de rode lijst van de IUCN is de Kaapse buffel als soort 'gevoelig'. Er zijn nog ongeveer 400.000 volwassen dieren. De aantallen lopen wel langzaam terug door het verdwijnen van het leefgebied en jacht op deze dieren.
De rol van dierentuinen is het behouden en beschermen van bedreigde diersoorten. Europese parken werken nauw met elkaar samen om dit doel te bereiken en doen dit met een managementprogramma (EEP). Ook de Kaapse buffel is hier onderdeel van. Zo wordt er een gezonde reservepopulatie behouden. Meer over soortbehoud en onze rol hierin ontdek je hier.
Niet alleen Kaapse buffels, maar veel van de diersoorten die je in ons park ziet hebben het moeilijk in hun oorspronkelijke leefgebied. Wist je dat wereldwijd meer dan 4000 diersoorten met uitsterven bedreigd zijn? Samen kunnen we hen helpen, met grote, of kleine stappen. Wil je weten hoe? Klik dan hier.
Kaapse buffels zijn hele sociale dieren en leven in kuddes van enkelen tot wel honderden dieren bij elkaar. Binnen deze grote kuddes ontstaan vaak kleinere groepen. Zo zijn er groepen van alleen maar mannetjes, maar ook gemengde groepen. In de gemengde groepen hebben de vrouwtjes een hechte band met elkaar en heeft het dominante mannetje de leiding en bestaat er een duidelijke hiërarchie op basis van gezondheid en fysiek. Bij gevaar beschermen de buffels elkaar. In de ochtend en aan het eind van de middag rusten de dieren uit. Ze gaan ook regelmatig in de modder liggen. Dit is voornamelijk voor afkoeling en de modder beschermt de huid tegen de felle zon, maar de modder dient ook als bescherming tegen insecten.
Ooit gehoord van de Big Five? Dit zijn vijf diersoorten die te voet het lastigst te bejagen zijn door de mens. De Kaapse buffel wordt beschouwd als een van de gevaarlijkste dieren van Afrika en behoort ook tot The Big Five. Naast de Kaapse buffel behoren de leeuw, de Afrikaanse olifant, de neushoorn en het luipaard tot The Big Five.
Ranger Floor laat zien of de Kaapse buffel gevaarlijk is in de volgende Ranger Request.
Wil je ook een van de gevaarlijkste dieren ter wereld zien? Dat kan natuurlijk in de Beekse Bergen! Je kunt de Kaapse Buffel spotten langs de autosafari en de bussafari.